ज्या आजारांचे मूळ मनात खोलवर रुजलेले असते, त्यावर वैद्याकडे जाऊन इच्छित फळ ते काय मिळणार!? मनात रुजलेले आजार हे मनाचा कस लावूनच सोडवावे लागतात. मनास काही खटकते, तेंव्हा त्याची प्रतिक्रिया शरीरात उमटल्याशिवाय रहात नाही. मनाचा खेळ शरीर काहीकाळ झेलून घेते, पण अखेर निसर्गनियमानुसार मानवी शरीर दाद देऊ लागते. मनात दडलेल्या यातना आजाराच्या रूपाने प्रकट होऊ… Continue reading वैद्याकडे मनाचा इलाज काय!?

‘आता नाईलाज झालाय म्हणून शिक! पण सरतेशेवटी आयुष्यभर तुला चाकरीच करायची आहे, तेंव्हा चाकोरीबाहेरील असे काहीही शिकू नकोस. शिक्षण घेत असताना तुला त्यातल्यात्यात जेव्हढं म्हणून काही अज्ञानी राहता येईल तेव्हढं रहा! अखेर अज्ञानात सुख असतं!’, आपल्या समाजिक सुप्त मनाची अशीच काहीशी भावना असावी. उमेद, उत्साह, महात्त्वाकांक्षा जे काही असेल, ते त्या चाकरीच्या चौकटीत बसले तर… Continue reading अज्ञानाचे शिक्षण

हळूहळू एक गोष्ट माझ्या पक्की लक्षात आली आहे की, आपल्याकडे केवळ आर्थिक दारिद्र्य नसून आपण बौधिकदृष्ट्यादेखील प्रचंड दरिद्री आहोत. मी लहान असताना मोठी माणसे लहानसहान गोष्टींत खोटं बोलून, दुसर्‍यास दोष देऊन, वेळ मारुन नेऊन आपलं बौधिक दारिद्र्य सोयीस्कर लपवून ठेवायचे! किंवा आपण बौधिकदृष्ट्या दरिद्री आहोत, हेच मुळात कळण्याइतकीही त्यांस बुद्धी नसावी. अर्थात मी समाजातील सर्वसाधाराण माणसाबद्दल… Continue reading प्रगल्भतेतून उन्नती

वर शिर्षकात मी ‘उतारमतवादी’ हे काही चुकून लिहिलेले नाही. ज्या उदारमतवाद्यांचा वैचारीक गाडा हा एखाद्या उतारावरुन घसरत जावा तसा आपला घसरत चाललेला असतो, त्यांस मी ‘उतारमतवादी’ असे म्हणतो. कारण अशा उतारमतवाद्यांस ‘उदारमतवादी’ म्हणनं म्हणजे ‘उदारमतवादी’ या शब्दाची किंमत कमी करण्यासारखं आहे. एखाद्या गोष्टीचा साकल्याने, सम्यकतेने, न्याय दृष्टीने विचार करण्याइतकी उतारमतवाद्यांची बौद्धिक पात्रता नसते. केवळ एकांगी… Continue reading उतारमतवाद्यांची शोकांतिका

आपल्या इथे शैक्षणिक कारखाने चालवले जातात व त्यातून हुशार कामगारांची फौज निर्माण केली जाते, पण दूर्देवाने इथे संशोधक घडवण्याचे कार्य फारसे कोणी मनावर घेतल्याचे दिसत नाही. अर्थात त्यासाठी आपल्या इथली सामाजिक परिस्थितीच प्रामुख्याने जबाबदार आहे. इथे शिक्षणाची व लग्नाची गणितं ही ‘पॅकेज’ वर मांडली जातात. कोणासही चाकोरीबाहेरील असुरक्षित जीवन नको आहे. त्यामुळे पाट्या टाकण्यातच धन्यता… Continue reading हुशार कामगारांचे स्वप्न