जे नकळत केले जाते ते ‘अनुकरण’, तर जे विचारपूर्वक केले जाते ते ‘अनुसरण’. आयुष्यात यशाचे अनुकरण आणि अनुसरण करण्याकडे माणसाचा नैसर्गिक कल असतो. परंतु मुळात यश म्हणजे नक्की काय? नीट विचार केला असता आपल्या लक्षात येईल की यश ही एक सापेक्ष संकल्पना आहे. आपण यशस्वी नाही, असे एखाद्याला वाटू शकते, पण प्रत्यक्षात प्रत्येक माणूस हा… Continue reading मराठीचे ‘यशस्वी’करण व्हावे!

मानवी आयुष्य अगदी तकलादू आहे. एरव्ही सारे काही सुरुळीत सुरु असताना ही गोष्ट ध्यानातही येत नाही, परंतु आयुष्यात जेंव्हा एखादा प्रसंग चालून येतो, तेंव्हा आयुष्याच्या तकलादूपणाची जाणीव झाल्याशिवाय रहात नाही. प्रत्येकाची वेळ निरनिराळी असल्याने आयुष्याचे गांभीर्य सामूहिकपणे जाणवत नाही, परंतु मानवी जीवनात मात्र ते सुप्तपणे वावरत असते. या भानातूनच दुसर्‍याप्रति जबाबदारीची एक सखोल भावना मानवी… Continue reading कामामधून कार्याकडे

पंधराव्या वित्त आयोगाच्या येऊ घातलेल्या शिफारशींवरुन भारतीय उपखंडातील असमानतेचा मुद्दा पुन्हा एकदा ऐरणीवर आला आहे. उत्तर आणि दक्षिण भारतातील आर्थिक, सामाजिक, तसेच सांस्कृतिक असमानता पूर्वापार चालत आलेली असून वरचेवर तिचे स्वरुप अधिकाधिक ठळक होऊ लागले आहे. भारताचा जेंव्हा देश म्हणून विचार केला जातो, तेंव्हा भौगोलिकदृष्ट्या भारत हा एक ‘उपखंड’ आहे या गोष्टीकडे सोयीस्कर दूर्लक्ष केले… Continue reading भारतीय उपखंडातील असमानता आणि असंतोष

१ जानेवारी २०१८ या दिवशी ‘ट्विटरकट्टा’, ‘मराठी ब्रेन’, आणि ‘मराठी विचारधन’ यांच्या संयुक्त विद्यमाने आयोजित ‘ट्विटरकट्टा’ या ऑनलाईन कार्यक्रमाचे ३३वे सत्र माझ्यासोबत पार पडले. ‘मराठी भाषा पंधरवडा’ सुरु होत असताना अशाप्रकारे पहिल्याच दिवशी एक उत्तम योग जुळून यावा ही गोष्टही उल्लेखनीय आहे. रात्री ९.३० वाजता प्रश्नांच्या फैरी झडण्यास सुरुवात झाली आणि हा कार्यक्रम एव्हढा रंगला… Continue reading ट्विटरकट्टा ३३ – महाराष्ट्राची वैचारिकता अद्ययावत व्हावी!

आज महाराष्ट्राकडे पाहिले असता माझ्या मनास एक प्रांजळ खंत लागून राहते. एव्हढी प्रामाणिक गुणवत्ता असणारा हा प्रदेश केवळ स्वतःला ओळखू न शकल्याने आजमितीस जागतिक स्तरावर आपली स्वतंत्र ओळख निर्माण करू शकला नाही. महाराष्ट्राने समाजसुधारकांचा सुधारणावादी वारसा जपत जर स्वतःकडे आदराने, आपुलकीने, उदारतेने लक्ष दिले असते, तर आजघडीला हा देश युरोपीय देशांच्या पंक्तीत जाऊन बसला असता… Continue reading महाराष्ट्र धर्म वाढवावा!

ज्या आजारांचे मूळ मनात खोलवर रुजलेले असते, त्यावर वैद्याकडे जाऊन इच्छित फळ ते काय मिळणार!? मनात रुजलेले आजार हे मनाचा कस लावूनच सोडवावे लागतात. मनास काही खटकते, तेंव्हा त्याची प्रतिक्रिया शरीरात उमटल्याशिवाय रहात नाही. मनाचा खेळ शरीर काहीकाळ झेलून घेते, पण अखेर निसर्गनियमानुसार मानवी शरीर दाद देऊ लागते. मनात दडलेल्या यातना आजाराच्या रूपाने प्रकट होऊ… Continue reading वैद्याकडे मनाचा इलाज काय!?

तन्मय भटने सचिन तेंडुलकर व लता मंगेशकर यांच्यावर विनोद करण्याचा जो प्रयत्न केला, त्यामुळे सध्या ‘अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य’ हा मुद्दा पुन्हा एकदा चर्चेचा विषय ठरत आहे. अशाप्रकारचे प्रसंग व मुद्दे गुंतागुंतीचे असतात व  प्रत्येकजण आपापल्यापरिने त्यांचा अर्थ लावण्याचा प्रयत्न करत असतो. त्याचप्रमाणे हा प्रसंगही असाच काहीसा गुंतागुंतीचा आहे. तेंव्हा या लेखाच्या माध्यमातून मी माझ्या दृष्टिकोनातून त्यावर… Continue reading अमर्याद अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याची मर्यादा

अंधश्रद्धेचे निर्मुलन करायचे झाल्यास ‘अंधश्रद्धा म्हणजे नक्की काय?’ यावर विचार व्हायला हवा. ‘अंधश्रद्धा’ या शब्दाकडे डोळसपणे पाहिल्यास ‘श्रद्धा’ असल्याखेरीज ‘अंधश्रद्धा’ पूर्ण होत नाही, ही गोष्ट दिसून येते. त्यामुळे मुळात ‘श्रद्धा म्हणजे नक्की काय?’ या प्रश्नाच्या उत्तराचा मागोवा घेणे हे या दृष्टीने प्रस्तुत ठरते. त्यायोगे आपणास अंधश्रद्धेवर शाश्वत उपाय सापडू शकेल. माणूस हा अनाकलनिय मितींत अडकला… Continue reading अंधश्रद्धेची भिती

आज मराठी भाषा दिवस आहे. तेंव्हा मराठीच्या भविष्यकालिन वाटचालीचा आढावा घेणे हे यानिमित्ताने औचित्याचे ठरेल. ‘मराठीचा आग्रह तो का धरावा!?’ असा एक बेफिकीर प्रश्न अनेकदा फेकला जातो. तसं पहायला गेलं, तर वरकरणी हा प्रश्न निरुत्तर करतो. कारण जागतिक इतिहासावर नजर टाकली असता सर्व भाषिकांनी त्यावर आपला एक खास ठसा उमटवलेला दिसून येतो. ‘तेंव्हा केवळ मराठीचा अभिमान बाळगणे… Continue reading मराठी भवितव्याचा आढावा

अनेकदा लोक ‘चांगला माणूस’ बनण्यासाठी फार उत्सुक असतात. त्या उत्साहात ते बर्‍याचदा नकळतच ‘वाईट माणूस’ बनून जातात. एखादा गरीब, दुबळा जर चुकून चुकला, तर आसपासचे लोक त्यास धुवून काढण्यात धन्यता मानतात. सर्वप्रथम एक गोष्ट लक्षात घ्यायला हवी की, हे जग ‘हॉलोग्रॅम’प्रमाणे आहे. इथे प्रत्येक व्यक्ति जरी स्वतंत्र असली, तरी त्यात संपूर्ण समाजाचे प्रतिबिंब दडलेले आहे. त्यामुळे… Continue reading वयाचा अपराध