कॉम्रेड गोविंद पानसरे यांचे पुस्तक मी काही वर्षांपूर्वी वाचले असले, तरी ते मी काही फार गंभिरतेने वाचले नव्हते. त्यामुळे त्या पुस्तकाचे नाव माझ्या लक्षात राहिले असले, तरी गोविंद पानसरे हे त्याचे लेखक होते, हे मी पुरते विसरुन गेलो होतो. शिवाय ते कोण होते? त्यांचे कार्य काय? याबाबत मला काडीमात्र माहिती नव्हती, हे मी इथे खेदाने… Continue reading प्रगल्भ विचारांची हत्या

युगपुरुषांचे विचार हे शाश्वत सत्यावर आधारलेले असतात आणि म्हणूनच ते अनादीअनंत काळापर्यंत चिरतरुण राहतात. त्यांस काळाच्या मर्यादा नसतात.. ते कालबाह्य होत नाहीत. शिवाजी महाराजांच्या व्यक्तिमत्त्वाचे वलयही असेच साक्षात काळाला नामोहरम करणारे आहे. सर्वसामान्यांच्या हृदयात त्यांचे दिशादर्शक स्थान धृवतार्‍याप्रमाणे अढळ आहे. त्यांनी निर्माण केलेला स्फुर्तीचा झरा आज अनेक शतके उलटूनही रोमारोमांत अखंड वहतो आहे. एखाद्या दंतकथेतील… Continue reading शिवराय व महाराष्ट्र धर्म

मागच्या आठवड्यात नवीन टि.व्ही, फ्रिजची खरेदी केली. तो एक आनंददायी अनुभव होता. शोरुममधील सेल्समन पासून बिल करणार्‍या लोकांपर्यंत सर्वजण मराठी होते. त्यानंतर घरी वस्तूंची डिलिव्हरी करणारे आणि प्रत्यक्ष डेमो दाखवणारे लोकही मराठीच होते. त्यांनी स्वतःहून लावलेला योग्य दर, त्यांची विनयशीलता, कामाप्रती असलेली एकनिष्ठता पाहून मनास अत्यंत समाधान वाटले. आजकाल मराठी लोक अधिक नम्र, समाधानी, प्रामाणिक… Continue reading मराठी समाज, भाषा व संस्कृतीचे भविष्य

आपल्या इथे शैक्षणिक कारखाने चालवले जातात व त्यातून हुशार कामगारांची फौज निर्माण केली जाते, पण दूर्देवाने इथे संशोधक घडवण्याचे कार्य फारसे कोणी मनावर घेतल्याचे दिसत नाही. अर्थात त्यासाठी आपल्या इथली सामाजिक परिस्थितीच प्रामुख्याने जबाबदार आहे. इथे शिक्षणाची व लग्नाची गणितं ही ‘पॅकेज’ वर मांडली जातात. कोणासही चाकोरीबाहेरील असुरक्षित जीवन नको आहे. त्यामुळे पाट्या टाकण्यातच धन्यता… Continue reading हुशार कामगारांचे स्वप्न

लहान मुलास ‘तू मोठेपणी काय होणार?’ म्हणून विचारले जाते, तेंव्हा त्याने आपल्यास अपेक्षित असेच उत्तर द्यावे याची सोय पालकांनी स्वतःसाठी करुन ठेवलेली असते. वय वाढतं आणि कॉलेजला जायची वेळ येते. कोणाला डॉक्टर व्हायचं असतं, तर कोणाला इंजिनियर.. प्रत्येकाने आपापल्या वाटा निवडलेल्या असतात. पण काही बनायचं असेल, तर त्यासाठी प्रथम ‘पात्र’ ठरावं लागतं! यासाठी परिक्षा घेतल्या… Continue reading पालकत्त्वाची पात्रता परिक्षा

‘सोशल मिडिआमुळे माणसा-माणसा मधील प्रत्यक्ष ‘संवाद’ तुटत चालला आहे’, असा नकारात्मक सूर अलीकडे काहीवेळा वर्तमानपत्रांतून वाचायला मिळतो. पण त्यात मला काही पूर्णतः तथ्य वाटत नाही. ‘संवाद’ तुटत चालला आहे, हे एकवेळ मान्य करता येईल, पण नक्की कसला ‘संवाद’ तुटत चालला आहे? ते तरी त्यासोबत सांगायला हवे! पूर्वीच्या काळातील लोकांच्या संवादाचे प्रमुख विषय काय असायचे? तर… Continue reading तुटत चाललेला संवाद!?

भाततात लोकशाहीची पाळेमुळे घट्ट रुजवणारी ‘राज्यघटना’ ही एका मराठी माणसाने तयार केली याचा मला विशेष अभिमान वाटतो. भारतात प्रशासकीय व सामाजिक पातळीवर अनेक समस्या आहेत, आव्हाने आहेत, त्यामुळे भारताचे शरीर हे अनेक रोगांनी ग्रासले आहे, असे म्हणायला हरकत नाही. पण भारताचा आत्मा मात्र कायमच सलोख्याचा व लोकशाही मार्गाने जाणारा राहिला आहे.. आणि हीच सर्वांत महत्त्वाची… Continue reading लोकशाहीचा हा दिवस

सर्वसामान्य माणसाच्या मनात स्वतःबद्दल एक कमीपणाची भावना खोलवर रुतून बसलेली असते आणि त्यामुळेच तो यथासंधी बढाई मारण्याच्या प्रयत्नात असतो. कर्ज काढून कसेबसे एखादे घर घेणार आणि मग स्वतःचे घर आहे म्हणून बढाई मारणार! कर्ज काढून कार घेणार आणि मग पेट्रोल परवडत नाही म्हणून बहुतांश काळ ती दारातच लावून ठेवणार! ..आणि वर आमच्याकडे कार आहे म्हणून… Continue reading कर्जाच्या बढाया

आज काही कामानिमित्त ‘स्टेट बँक ऑफ इंडिया’ या तथाकथित सर्वसामान्य लोकांच्या बँकेत जाण्याचा योग आला. पण महाराष्ट्रातील सर्वसामान्य लोक जी भाषा बोलतात, त्या भाषेत या बँकेचे व्यवहार चालत नाहीत. या बँकेत काही काम असेल, तर आपल्याला ‘राष्ट्रभाषा?’ हिंदी यायला हवी. कारण तिथले निम्मे अधिकारी तर हिंदीतूनच बोलतात! हजारो मराठी लोक आपली मातृभाषा ‘मराठी’ सोडून त्यांच्यासाठी… Continue reading बँकांमध्ये परप्रांतिय शिरकाव

आपल्या इथे आजकाल अगदी कुठेही शाळा काढलेल्या पहायला मिळतात. रहिवाशी भागातील एखद्या अपार्टमेंटसदृश ईमारतीमध्ये अशा शाळा भरतात. शाळा सुरु करण्यापूर्वी काही सरकारी नियमांची पूर्तता करावी लागते की नाही? असा प्रश्न या शाळा पाहून पडतो. पण आपल्याकडील एकंदरीत वैचारीक सखोलता पाहता मूळात शाळा सुरु करण्याबाबत आभ्यासपूर्वक बनवलेली काही सरकारी नियमावली आहे की नाही? हे पहायला हवे.… Continue reading अपार्टमेंटमध्ये भरणार्‍या शाळा